– Sámegiella viertti dal bákkulasj giellan

Girjjetjálle ja åvdep NRK journalissta, divtasvuonak Frank A. Jenssen vájvaj gå ij la sámegielav oahppam juska dal bajás sjattaj guovtekultuvrak ja guovtegielak suohkanin. Jenssen la måttijt girjijt ja románajt almodam ma aj sámevuodav ja rasismav tjalmosti guovtekultuvrak sebrudagán dagu románan “Saltbingen” ja maŋemus románan “Snøen er aldri hvit”.

Ballo dassta mij la amás

Sån vájvaj gå iesj ij la máhttelisvuodav oadtjum sámegielav oahppat, ja dajna de dálla ávttji oajválattjajt sajev láhtjet sámegiellaj skåvlån vaj divna oadtju máhttelisvuodav sámegielav oahppat.

(Tjuovvo tjála gåvå vuollelin)

Frank A. Jenssen vuojnná sámegielav vædtsagin duostutjit rasismav ja balov dassta majt ulmusj ij dádjada.

– Jáhkáv oasse rasissmas la ballo dassta mij la amás. Mijáj gaskan la ballo læhkám amás gielas. Ep la sámegielav dádjadam. Sáme li gaskanisá ietjasa giellaj ságastam, ja mij ep la åvvå majdik dádjadam, madi mij lip dárustam, ja sáme li gájka dádjadam. Jus dal sámegielav lijma oahppat, de lij hármmat buorre. Iv de javla galggap sámegielav ålluk máhttet, valla e desik dan rádjáj vaj dádjadip ja gaskanisá l máhttelis guládallat.

Lågå aj: Ønsker samisk undervisning for alle

Ávkken

Dálásj nuora vuojnnet Jenssena ájálvisáv tjuovvu. Joarkkaskåvlå oahppe Erik Sæter la iesj sámegielav válljim skåvlån låhkåt jus ga sån iesj ij boade sámegielak sijdas. Sæter vuojnná ávkev vehi sámegielav máhttet dagu gå la bállotjiektjamsaljon ja gå suv rádna li sámegielaga.

– Moaddásav dåbdåv gudi bállov tjiektji, ja soames rádna gudi sámásti. Ja muv miella l oadtjot ienep målsudahkes guládallamav.

Sæter ij diede jus la ávkálasj divnajda ålles Vuonarijkan sámegielav fáhkan skåvlån tjadádit,valla muhtem guovlojn sån jáhkká dát luluj hiehpat.

– Viertti dal dán oajvvadusá birra snivva ájádallat dan diehti gå moadda dáttjaj gaskan vilá li gátto. Valla dát la dal aj viehkken gáttojt gádodit.

Lågå aj: Vil erstatte nynorsk med samisk på denne skolen

Politihkalasj prosæssa

Politihkkára li sij gudi galggi sajev láhtjet sámegiellaj fálaldahkan divna oahppijda skåvlån, ja sámedikkeráde Silje Karine Muotka subtsas dát oajvvadus la aj Sámedikke sávadus.

– Suohkana galggi dáv árvustallat, ja galggá liehket dagu bájkálasj politihkalasj prosæssa. Mån vuojnáv dát la åvddåmunij, ja dát la ájnas julevsámegiellaj boahtte ájge.

Ij la huoman nav várálasj

Divtasvuona suohkanoajvve la riek mielos dán oajvvadussaj, ja vuojnná dát la dal luondulasj. Suohkanoajvve Tor Asgeir Johansen ij ga balá dát lulu rijdojt båktet jus dal mak Divtasvuodna sámegielåhpadusáv fállagoahtá divna oahppijda Divtasvuona skåvlån.

Genga vuojno ássjáj littji dal, valla maŋenagi dal ulmutja aj dasi lulu hárjjánit, jáhkká Tor Asgeir Johansen.

– Diedon li dal moadda vuojno dán birra aj. Gå la juoga mij la ådå, da ep la dagu gárvvása dasi, ja dajna aj hálvva balon. Valla gå ájgge vehik dåbbán, ájttsap huoman ij la nav várálasj. Divtasvuona skåvlån la ållo sámegiella dálla, ja mån vuojnáv dát oajvvadus la lávkke åvddålij guovlluj .

Vuojnnám dárbov

Ja Johansen la iesj vuojnnám dárbov sámegielav máhttet.

– Muhttijn la dille nav læhkám, sierraláhkáj dal sáme boarrásij gånnå lij dárbbo edesik buorástahttet ja soames láhkáj ságastit vehik sámegiellaj. Binná gal galggá åvdås gå ietjá láhkáj aktijvuodav oadtju sijáj.