Industri og næring i Førde

SAMLESIDER:
· Bankar i Førde
· Entreprenør- og byggforretningar i Førde
· Fabrikkar og verkstader i Førde
· Fotoatelier og elektroverksemder i Førde
· Overnattingsstader i Førde
· Landhandlar i Førde
· Verksemder i Førde grunnlagt år 1700-1900

ENKELTOMTALAR:

Førde Brandtrygdelag

vart skipa i 1899 etter opptak frå ordførar Ole M. Erdal.

Hafstad Kjøttforretning

vart grunnlagt 1905 av M.L. Hafstad.

Førde Apotek

vart grunnlagt 1907, og bygde i 1927 eige bygg der sparebanken idag har hovudkontoret.

Elektrisitetsaksjeselskapet A/S Førde

vart skipa i 1907 med sikte på å byggje ut Halbrendsfossen for å drive ein karbidfabrikk på Halbrendsøyra. – Les meir om dette under Kraftforsyning i artikkelen: Halbrendsvassdraget.

Forretningsfamilien Sølvberg

Forretningsfamilien Sølvberg har drive forretning i Utvik, Jølster, Førde og Askvoll i fire generasjonar.

Nils J. Flom

bygde i 1910 eit treetasjers hus sør for Langebrua med plass til mange forretningar.

A/S Fjordenes Automobilselskap

skipa 1912 – Sjå Firda Billag.

Førde kommunale El.verk

frå 1914 – sjå Kraftforsyninga i Førde.

Hukset og Naustdal møbel og brukskunstforretning

vart starta i 1951 av interiørarkitekt Audun Hukset og Atle Naustdal. Verksemda hadde store leveransar av møblar og interiør til mange offentlege bygg i fylket. Kompanjongane starta seinare eigne forretningar – Hukset med kontormøblar og -utstyr, Naustdal ei tradisjonell møbelforretning.

Huus Bokhandel

Grunnlagt 1918 av Georg Huus (1886-1965) frå Jølster. Bygde eige forretningsbygg 1924, der det også var landhandel og pensjonat. Huset vart rive og nytt bygg reist i 1977.

Firda Billag

Firda Billag er i dag eitt av dei største rute- og transportselskapa i landet med 390 tilsette, og har mellom anna spela ein sentral rolle i skiping og drift av Norway Bussekspress. I 2005 hadde Firda Billag ei omsetning på 400 millionar kroner.

Alfred Kristiansen

manufaktur frå 1929 – Sjå Karl Kristiansen 1907 under Landhandlar i Førde.

Her heldt Albert Kristiansen sin manufakturforretning til. foto: Kjell Arvid Stølen.

Kvaals Bakeri

på Hafstad frå 1930 – sjå Johannes Gundersen 1895 under Verksemder i Førde grunnlagt år 1700-1900.

Andreas Grytten

starta slakteforretning på Hafstad i Førde på 1930-talet. Han utvida seinare med fiskematproduksjon og daglegvarehandel i forretningsbygget til Ivar Berge. Sonen Helge Grytten kom seinare med i forretninga, og dreiv fiske- og kjøtmatproduksjon fram til 2005.

Øens Prenteverk

vart grunnlagt 1933 av Albert Øen, som også ei tid dreiv eige forlag.

Førde Handelslag A/S

vart grunnlagt 1934, og heldt nokre år til i sentrum sør. Førde Handelslag var m.a. konkurrent til Førde Samyrkelag som heldt til eit steinkast unna. Disponent var Ivar J. Berge, som seinare m.a. bygde opp Grillen kafè i eit nytt forretningsbygg då Floms-huset vart rive.

Førde Samyrkelag

vart skipa i 1936. Sjå Coop Sogn og Fjordane.

Forretningsfamilien Grønfur

I 1946 starta Lasse Grønfur Førde Sport, og i 1955 bygde han eitt av dei største forretningsbygga i Førde.

Førde Fargehandel AS

vart grunnlagt 1946 av bergensaren Henry Johnsen (1910-1992).

Berge & Co.

skipa 1954 - sjå Forretningsfamilien Berge.

Forretningsfamilien Berge

Brørne Erling og Ivar Berge kom på same vis som forretnings-familien Hjelmeland frå Bygstad i Gaular kommune. Berge-namnet er først og fremst knytt til bilmerket Volkswagen i Sogn og Fjordane.

Einar Øen

bygde bensinstasjon på Hafstad i 1960. Seinare vart bygget utvida med eit tilbygg der m.a. borna til Einar, Grethe og Frank Øen driv musikk-og videoforretning. Saman med broren Odd starta Øen ein bilforretning kring 1970, og dei var dei første forhandlarane av bilmerket Mazda i Sogn og Fjordane

Dale Rør A/S

vart starta i Dale i Sunnfjord i 1955 av Oskar Grimsbø. I 1969 starta han avdeling i Førde, og denne utvikla seg etter kvart til den viktigaste og største avdelinga.

Fjordane Reisebyrå

skipa 1965 – sjå Firda Billag.

Førdefly

skipa 1966 – sjå Førdefly under ”Samferdsle”.

John Holvik A/S

glasmeisterverksemd vart starta i 1967 av John Holvik frå Sandane.

Erdal Sport AS

vart skipa i Førde av Arne Erdal i 1971. Sonen, børsemakar Herman Erdal, starta Våpenloftet AS i Førde i 1991. Erdal Sport dreiv ei tid ei avdeling i Sogndal.

Elvegården AS

bygd 1974 – sjå Fritz Hjelmeland og Førde Torg AS.

Sentralvaskeriet

- sjå Øens Prenteverk .

Vie Senter

skipa 1978 – sjå Hafstad Kjøttforretning.

Hafstadgården

vart bygd i 1982 av etterkomarane etter postopnar og ordførar Nils Hafstad.

Spar Kjøp

er ei billigvarekjede som opna forretning i Elvegården i Førde i 1982. I 2007 tok butikkjeda i bruk nytt forretningsbygg på 3000 kvadratmeter på Brulandsvellene.

Gyngehesten AS

leiketøybutikk vart starta i 1983 av Arne Berent Larsen.

Førde Ølutsal AS

Skipa i 1983. Ølutsalet fekk monopol på all ølomsetning i Førde kommune.

Multi Maritime AS

Skipa i 1983 etter initiativ frå ingeniør Petter Klock. Har båtdesignoppdrag over heile verda. Dei har spesialisert seg på offshoreskip og ferjer.

Førde Bygg AS

vart starta i 1984 av Aksel Holme, Svein Leirvåg og Wenche Horsevik.

Forretningsfamilien Berqvam

Står m.a. bak forretningsgarden i Storehagen (som husar m.a. Vinmonopolet), Handelshuset, Førde Torg saman med Fritz Hjelmeland, og Bohus Møbelhuset.

Gjensidige Sogn og Fjordane

forsikringsselskap, vart skipa i 1986 med hovudkontor i Førde.

Vest Vision

Fjernsyns- og videoproduksjonsselskap skipa i 1986.

Sogn og Fjordane Bustadbyggelag

Største distrikts-bustadbyggelag i landet med aktivitet i 17 kommunar, i tillegg til engasjement i fritidsbustad-prosjekt i Spania.

Førde Næringsutvikling AS

– sjå Førde Ølutsal AS.

Handelshuset AS

opna 1987 – sjå Forretningsfamilien Berqvam.

Vest Inkasso

i Førde vart skipa i 1987 av Hugo Mølmesdal og Bernt W. Bertelsen. Inkassoselskapet hadde i 2003 38 tilsette og ei omsetning på nærmare 28 millionar kroner. Vest Inkasso har avdelingar i Oslo, Hamar, Bergen og Stord. I 2007 endra firmaet namn til CrediCare.

Førde Bokhandel AS

vart skipa av Johannes Fleten i 1987. Bokhandelen held til i Førde Torg, med filial i Sentrum sør. I 2006 vart bokhandelen overteken av den landsomfattande handelskjeda Norgesgruppen, som tidlegare same året vart eigar av Libris-kjeda.

Førde Næringsutvikling AS - FNU

- sjå Førde Ølutsal AS

Økland Libris

– sjå Florø Bokhandel A/S.

Artic Shipping & Finans ANS

er eit reiarlag som vart skipa i Førde i 1989 med Ove Vilnes, Noralv Lekva, Leif Hvidsten og Per Sævik som eigarar. Reiarlaget har spesialisert seg på skip som fraktar varer i bulk til oppdrettsanlegg langs kysten. I 2005 hadde reiarlaget ei omsetning på nærmare 15 millionar kroner.

Kompetansesenteret Concord

opna på Øyrane i 1990. Bygget huser 20 ulike verksemder som m.a. driv rådgjeving innan datateknikk, økonomi og ingeniørfag, forutan Ingeniør-høgskulen.

Rema 1000 i Førde

Per M. Jacobsen, f. 1945 i Hadsel i Nordland, starta den første av i alt tre Rema 1000-forretningar i Førde i 1990 i Grønfur-bygget i sentrum sør.

Firda Trykk AS

- sjå Øens Prenteverk .

Vinmonopolet AS

opna det første utsalet sitt i Sogn og Fjordane i Førde 1991. Same året fekk også Nordfordeid og Sogndal Vinmonopolutsal. Seinare har Måløy, Stryn og Årdal fått polutsal.

Sunnfjord Næringsutvikling AS - SNU

- sjå Førde Ølutsal AS.

Førde Torg

- sjå: Forretningsfamilien Berqvam og Fritz Hjelmeland.

Handelshuset

- sjå: Forretningsfamilien Berqvam.

Bohus Møbelhuset

- sjå: Forretningsfamilien Berqvam.

Sunnfjord Energi

- sjå Kraftutbygging i Førde.

Selja Forlag

Grunnlagt 1996 av journalist og forfattar Torkjell Djupedal.

Reisemål Sunnfjord AS

vart skipa i 1996 og er eit reiselivslag og turistkontor for kommunane i indre Sunnfjord og Høyanger, med kontor i Førde.

Norsk Havfisk AS

skipa i Førde i 1997 - sjå Langebruvegen 19 AS.

Fjordane IT Service AS

vart skipa i Førde i 1998 av Dagmunn Fauske, Audun Viken og Jarl-Egil Haugsbø. Verksemda leverer ulike IKT-tenester og driv sal av datautstyr m.a. til ein mengd kommunar. I 2005 kjøpte Fjordane IT Service datafirmaet Nordtek AS i Stryn og fekk dermed tilsaman 14 tilsette.

Norsk Motor Import AS

vart skipa i Førde i 1998 av Roy Valvik og Per Sannæs.

Entreprenørservice AS

i Førde vart skipa i 1998 av Freddy Ulltang og André Grov.

Travelnet Fjordane Reisebyrå

– sjå Firda Billag.

Coop Sogn og Fjordane

COOP Sogn og Fjordane BA vart skipa i 2000 og har i dag 42 forretningar over heile fylket og er med sine nærare 500 tilsette ein av dei største arbeidsgjevarane i Sogn og Fjordane.

Enivest AS

vart skipa i Førde i 2000 med Sogn og Fjordane Energi (SFE) og Sunnfjord Energi som dominerande eigarar med over 90 prosent av aksjane.

Nortronik AS

vart skipa i Førde i 2000 av Morten Engebø. Firmaet har spesialisert seg på brannsløkkingsutstyr ved hjelp av gass. Firmaet har i 2006 sju tilsette i Førde og Lillestrøm.

Apotek 1

i Handelshuset - sjå Førde Apotek.

Gas Tech AS

vart starta i Førde i 2003 av Hans Kristian Ulvestad og Magne Kolstad.

Vitusapotek

i Røde Kors-bygget - sjå Førde Apotek.

Bokland AS

skipa 2005 – sjå Florø Bokhandel A/S.

Langebruvegen 19 AS

er eit eigedomsselskap som vart skipa i Førde i 2005 av Dag Jøran Hjelmeland, Olle Jonny Øen og Tor Åge Vefring.

Ankerløkken Eigedom AS

- sjå Ankerløkken Verft Førde.

CrediCare

- sjå Vest Inkasso, startår 1987.

Førde Storsenter

på Øyrane vart opna i 2006.

Plantasjen

Gartneri- og hagesenterkjeden ”Plantasjen” opna avdeling i eige nybygg på Kronborg i Førde i 2007.

Biltema

Biltema Norge AS opna stort varehus på Brulandsvellene i Førde i 2007.