|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leksikonredaktør:
Nettansvarleg:
Distriktsredaktør:
Copyright:
NRK Sogn og Fjordane
|
|
| |
Krigshistoria i Sogn og Fjordane: Bjørn WestPå slutten av 2. verdskrig var det særleg stor pågang av unge menn som ville delta i den siste motstandskampen mot nazistane. For å organisere desse "gutta på skauen" og gje dei opplæring, vart det skipa fleire militærbasar i fjellheimen.
Publisert 26.10.2001 15:22. Oppdatert 04.04.2002 11:55.LYD OG VIDEO   To av basane låg på Vestlandet: Bjørn Øst ved Voss, og Bjørn West i Matrefjella og Stølsheimen mot Bjordal.
Leiar for Bjørn West var kaptein Harald Risnes frå Hyllestad. Den kjende "tungvanns-sabotøren" Fredrik Kayser (sjå også Krigshistoria i Bremanger) var nestleiar. På vårparten 1945 talde Bjørn West 234 mann. Troppene var innkvarterte på stølar og fjellhytter i Stølsheimen, og fekk våpen og forsyningar droppa frå fly og med "Shetlandsbussar" i Nordhordlands-fjordane.
I april 1945 vart basen oppdaga, og tyskarane gjekk til åtak. Fleire hundre tyske soldatar kringsette Bjørn West. Frå Sognesida gjekk dei opp frå Brekke og frå Førde ved Bjordal. Her som elles brende dei stølshus under framrykkinga. Kampane starta 28. april, og vara heilt til freden vart kunngjort 8. mai 1945. Frå Bjørn West fall 6 soldatar, medan dei tyske tapa var 117 soldatar.
SE OGSÅ
|
|
|
Finn fram i Fylkesleksikonet!
|
|
| |
|
|
SOGN OG FJORDANE FYLKE, TEMASIDER
|
|
|
|
Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå.
Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.
| | |
|
Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?
| | |
|
Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.
| | |
|
Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.
| |
|
I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?
| |
|
Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.
| |
|
Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.
| | |
|
I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
| |
|
|
|
|
|
|
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
