Nordfjord og Sunnmøre Billag L/L

Det var reiselivsfolk i indre Nordfjord og i Sunnylven på Sunnmøre som gjorde opptaket til selskapet for å frakte turistar mellom Indre Nordfjord og Sunnmøre: Hotelleigarane Markus Loen i Loen, Sivert W. Yri i Olden, Christen Stadem i Sunnylven saman med postmeister Schmidt på Nordfjordeid og sokneprest Anton Schønning Johnsen i Hornindal baud inn til skipingsmøtet i Hornindal den 8. februar 1914.

Peter Tenden

Fleire om beinet

Men billaget var ikkje åleine om marknaden den første tida. På same vis som på turistrutene i Lærdal og Vadheim – Sandane, var det fleire lokale rutebilselskap som ville forsyne seg av den lønsame turisttrafikken: På Sunnmørs-sida hadde ”Nordangsdalen Auto” starta trafikk med to sjuseters bilar Øye – Hellesylt. I Stryn hadde hotelleigar Peter Tenden saman med andre skipa Stryns Auto med bil, og på Nordfjordeid var ”Eids Auto ” og ”Eids Billag” under skiping.
Fylkesmann Ingolf Christensen mislikte at fleire små ruteselskap skulle konkurrere på same vegstrekningane, og oppmoda difor nordfjordingane om å samle seg om eitt selskap. Krinsen kring Stryn Auto var først motvillige til samanslåinga, men gjekk etter ei tid inn i det interkommunale Nordfjord og Sunnmøre Billag. Det same skjedde etter ei tid på Sunnmørs-sida, og selskapet fekk rutekonsesjonar på heile rutenettet i midtre og indre Nordfjord og Sunnylven og Norangsdalen på Sunnmøre.

Hovudkontor i Stryn

Billaget har sidan starten hatt hovudkontor i Stryn, først med garasje og verkstad på Visnes i 1919, men flytta i 1936 til nytt administrasjonsbygg og verkstad på Tonning. Tidleg på 1960-talet bygde selskap stor rutebilstasjon med servicehall på Nordfjordeid, og hadde elles fleire garasjeanlegg i dei fleste kommunane i rutedistriktet.

Eigen bussfabrikk

Ingeniøren John Frøysa vart tilsett som driftsingeniør i Nordfjord og Sunnmøre Billag i 1942. Under leiing av Frøysa starta billaget bygging av eigne bussar i 1945. Fram til 1967 bygde billaget i alt 44 bussar. I tillegg bygde verkstaden m.a. tilhengarar og lastebilskåp, ein ambulanse og ein gravferdsbil.
Sandane Karosserifabrikk (sjå artikkelen Bussfabrikken på Sandane) starta i 1954, og hadde ein sterk støttespelar i disponent Rolv Henden i Firda Billag.
Tidleg på 1960-talet utvikla det seg til ein kappestrid om DU-midlar mellom bussfabrikkane på Sandane og i Stryn. Det enda med at bussfabrikken i Stryn vart skild ut som eige selskap under namnet Vest-Karosseri, skipa i 1965.

Vestgods

I 1969 overtok Nordfjord og Sunnmøre Billag heile trailerflåten til transportfirmaet Arne Nesdal i Stryn og skipa ”Vestgods”, som m.a. skulle tevle om fisketransporten frå Måløy. Vestgods vart i 1972 ein integrert del av Linjegods-systemet.

Fylkesbaatane overtok

Nordfjord og Sunnmøre Billag fekk økonomiske problem på slutten 1980-talet. Fylkesbaatane kom då inn og overtok alle aksjane i selskapet. Fylkesbaatane overtok i år 2000 også som eigar i Ottadalen Billag. Både Ottadalen Billag og Nordfjord og Sunnmøre Billag gjekk inn i det nyskipa Fjord1-konsernet då Fylkesbaatane og Møre og Romsdal Fylkesbaatar slo seg saman i 2002. I 2005 vart Nordfjord og Sunnmøre Billag og Ottadalen Billag slegne saman til Fjord 1 Nordfjord – Ottadalen.

I 2004 hadde selskapet 107 millionar kroner i omsetning i Nordfjord og 60 millionar kroner i Ottadalen. Selskapet hadde 137 tilsette i Nordfjord og 91 i Ottadalen.

Sjå elles under ”samferdsle” og ”historie” – turistnæringa.

Neste side:
· Krig og nedgangstider i turismen
Førre side:
· Flytande hotell og Strynefjellsveg
Hovedside:
· Milepælar i turistnæringa