NRK.no - Fylkesleksikon

Vegar i Stryn

Heilårsvegen over Strynefjellet vart opna i 1978.

Frå Stryn har det frå eldgamal tid gått ferdslevegar austover mot Gudbrandsdalen og fedriftene gjekk over Jostedalsbreen til Sogn. Den Trondhjemske Postvei over Utvik og Faleide var hovudvegen på Vestlandet for 200 år sidan. Mellom Utvik og Faleide gjekk også fylkets første bilferje, og heilårsvegen over Strynefjellet har gjort Stryn til eit knutepunkt i samferdsla for Fjordane og Sunnmøre.

Publisert 18.03.2002 13:27. Oppdatert 08.03.2007 12:54.

LYD OG VIDEO Lyd

Opning av vegen Olden-Innvik 1936 [WM] - Kong Haakon opnar vegen Olden-Innvik i 1936. Vi høyrer også fylkesmann Hans Seip og ordførar i Innvik kommune, Hallvard Sindre tale.

Driftevegane austover frå Stryn

Frå gamalt av var det ferdsle- og driftevegar til Austlandet over Strynefjellet mot Ottadalen.

Den Trondhjemske Postvei i Stryn

Den Trondhjemske Postvei mellom Bergen og Trondheim vart oppretta i 1795.

Turistvegane til Loen-Loenvatnet

vart opna 1881, og ferdig til Kjenndalen 1938.

Vegen til Briksdalsbreen

ferdig i 1888.

Stryn-Faleide

vart bygd tidleg på 1890-talet.

Strynefjellsvegen

Den første Strynefjellsvegen over Videsæter vart bygd 1894, først og fremst som turistveg. Då heilårsvegen over Strynefjellet vart opna av kong Olav V i 1978, vart den kalla livsnerven for Nordfjord mot aust.

Innvik-Utvik

var ferdig 1906.

Vegen Stryn-Loen-Olden

var ferdig i 1909. Vegen vart utvida til tofelts-veg på 1960-talet m.a. med tunnelen Stavenestunnelen på 333 meter på strekninga Stryn - Loen og Tyvanestunnelen på 197 meter mellom Loen og Olden.

Riksvegen mot Nordfjordeid

var ferdig 1911. I 1992 var vegen ferdig som to-felts veg, etter byggjearbeid som hadde pågått sidan 1966. Sjå Riksveg 15 gjennom Eid.

Samanhengande veg langs Strynevatnet

kom i 1923. Først då var det samanhengande veg mellom Nordfjord og Gudbransdalen – utan båtskyss på Strynevatnet.

Vegen på nordsida av fjorden

Fylkesvegen frå Faleide til Lote vart fullførd i 2005. Dei mange storslagne utsiktspunkta på vegen gjer at den i turistreklamen vert kalla ”Panoramavegen”.

Kjerrevegen over Utvikfjellet

vart avløyst av bilveg i 1934.

Frå opninga av Olden-Innvik 23. juni 1936. Kong Haakon i samtale med nokre av dei innbedne. Biletet er utlånt av Jon Rasmus Langeseth Vik

Samanhengande veg rundt Indre Nordfjord

kom først i 1936 med strekninga Olden-Innvik (opna av kong Haakon).
William Henry Singer jr. ytte store bidrag til denne vegen. Før den tid hadde trafikken gått med ferje Utvik-Faleide. Dette var den første bilferjestrekninga i Sogn og Fjordane.
På strekninga ligg den 94 meter lange Svartaholtunnelen - eller Vangsbergtunnelen som den óg vert kalla.

Minnestøtta for ekteparet Singer og arbeidarane på vegen Olden-Innvik. (Foto: Arild Nybø, NRK)

Vegen til Flo

var ferdig i 1964. Den gav også vegutløysing til Skår og Veslebygda på nordsida av Strynevatnet.

SE OGSÅ

Slaget i Sildagapet i 1810

Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?

Då fiskedampskipa stakk til havs

Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.

Få nazistar i Sogn og Fjordane

Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.