NRK.no - Fylkesleksikon

Lag og organisasjonar i Sogndal

·Idretten i Sogndal

- fotball, skyting, ski, hest, Sognahallen m.m.

Publisert 12.04.2007 08:55.

Nedanfor er omtalar av ein del andre lag, organisasjonar og kulturinstitusjonar i Sogndal, ordna etter oppstartsår:

Alt i 1844 fekk sokneprest Ole Christian Berner starta eit fråhaldslag i Sogndal.

Sogndals Misjonsforening

vart skipa i 1855, men hadde uformelt vore i verksemd nokre år før. Det hadde frå starten 87 medlemer. Det vart medlem av ei fellesforening for indre Sogn som vart skipa i Hafslo i 1853.

Sogndal Songlag

vart skipa i 1879, men var dei første åra ei rein mannsangforening med eit kor på 25 medlemer. Miljøet kring Sogndal Folkehøgskule, som starta i 1871, hadde stor innverknad på at koret vart starta. Wilhelm Flugheim (sjå denne) var den bærande krafta i laget gjennom 50 år. Koret heldt m.a. konsert då kronpins Olav og kronprinsesse Märtha vitja Høyanger i 1933.

Ungdomslaget og Solhov

Sogndal ungdomslag skipa 1888. I 1896 var laget med på skipinga av Sogn Ungdomlag - same året som Noregs Ungdomslag vart skipa. Ungdomslaget bygde ungdomshuset Solhov i 1932.

Skodespel i Sogndal Ungdomslag

Sjur Ulness og metodistane i Sogndal

(Ølnes) bygde i 1893 den første metodistkyrkja i Sogn og Fjordane i Sogndal. Huset vart kalla "Sion". Han flytta til Vik i 1893.

Frelsesarméen i Sogndal

Frelsesarméen starta korps i Sogndal i 1915, då kaptein Ragna Andersen og løytnant Anna Thorvik kom dit. I 1933 fekk korpset eige hus. Utanom Sogndal, har Frelsesarméen hatt korps i Vik, Florø og Måløy.

Thranittar-rørsla i Sogndal

- sjå: Thrane-rørsla og Lærdal.

Kaupanger Ungdomslag

vart skipa 1909. Ungdomshuset Skogly vart bygt i 1925, og fekk stort påbygg på slutten av 1970-talet.

Sogndal Sogelag

vart skipa i 1920 av. I tida frå 1921 til 1941 gav Sogndal Sogelag ut ni fyldige årbøker under tittelen "Heimbygdi vår Sogndal". Mesteparten av stoffet i desse vart samla av Flugheim gjennom gratisarbeid. Frå 2000 har Sogndal Sogelag gått saman med Fjærland Sogelag og gjeve ut eit årleg historiehefte for storkommunen.

Sogndal Musikklag

Sogndal Hornmusikklag vart skipa i 1928. Laget vart medlem i det nyskipa Sogn Musikklag i 1932.

Sogndal skulemusikk

vart starta i 1947 som eit ”gutelag”, men vart skipa som ope lag for begge kjønn i 1955 – sjå Sogndal Musikklag.

Sogndal Kulturhus

vart opna i 1991. Kjellaretasjen var påbyrja nokre år tidlegare, men vanskar med finansieringa gjorde at det drygde før ein fekk fullført bygget. Kulturhuset inneheld m.a. kino- og teatersal, Sogndal Bibliotek og undervisningslokale for Høgskulen i Sogn og Fjordane.

SE OGSÅ

Slaget i Sildagapet i 1810

Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?

Då fiskedampskipa stakk til havs

Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.

Få nazistar i Sogn og Fjordane

Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.