Hopp til innhold

Åarjel-Saepmie válgabiire / Sørsamisk valgkrets

Sametingsvalget 2017 er delt inn i syv valgkretser. Her får du en innføring i én av disse. Norsk tekst finner du nederst i denne artikkelen.

Sørsamisk valgkrets / Åarjel-Saepmie veeljemegievlie

Sørsamisk valgkrets / Åarjel-Saepmie veeljemegievlie

Foto: NRK

På norsk:

Dán válgabiirres leat 75 suohkana. Dat leat suohkanat Raavta ja Rødøy rájes luksa Nordlándda fylkkas, buot suohkanat Davvi-Trøndelága ja Lulli-Trøndelága fylkkain, Surnadal ja Rindal suohkanat Møre ja Romsdal fylkkas, ja Engerdal, Rendalen, Os, Tolga, Tynset ja Folldal suohkanat Hedemárkku fylkkas.

Válgabiirre áirraslohku vuolgá das man ollu olbmot ledje dieđihan iežaset jienastuslohkui geassemánu 30. beaivái dan jagi go maŋemus ledje suohkan- ja fylkkaválggat (2015:s). Åarjel-Saepmie válgabiirres ledje dalle 1030 olbmo jienastuslogus. Válgabiire doalaha njeallje sámediggeáirasa nugo ledje 2013-válggain, ja lea dál nai sámedikkeválggaid unnimus jienastuslogu dáfus.

Válgalisttut

Åarjel-Saepmie válgabiirres leat dáin válggain guhtta dohkkehuvvon bellodaga/listtu:

Nuorat ja boarrásat

Dat bellodat/listu mas leat gaskamearálaččat nuoramus evttohasat dán biirres lea Åarjel-Saemiej-Gïelh. Dáid evttohasaid gaskamearálaš ahki lea 29,1 jagi. Åarjel-Saepmie válgabiirre nuoramus evttohasat leaba Ellen Sara S. Larsen (BB) ja Lene Cecilia Sparrok (ÅSG) geat leaba riegádan 1997:s.

Ovddádusbellodagas dat leat gaskamearálaččat boarráseamos evttohasat válgalisttus. Sin gaskamearálaš ahki lea 45,9 jagi. Ja Åarjel-Saepmie válgabiirre boarráseamos evttohas lea Olgeža Maj-Lis Kant guhte lea riegádan 1946:s.

Ovddeš válgabohtosat

2013-válggaide serve dán biirres njeallje bellodaga/listtu ja válgaboahtu leai ná:

Åarjel Saepmie 2013

Bellodat/Parti

Jienat Stemmer

%

Galle áirasa Ant repr

BB/AP

159

26,2

1

GB/SP

53

8,7

NSR

176

29,0

1

ÅSG

205

33,8

2

Eará/Andre

13

2,1

Oasálastin/Deltakelse

606

62,3

Jienastuslogus/Valgmantallet 30.06.2013

973

Åarjel-Saepmie válgabiirres válljejuvvojedje dát olbmot sámediggeáirrasin 2013-2017:

  1. áirras: Ellinor Marita Jåma, ÅSG
  2. áirras: Björn Thomas Åhrén, NSR
  3. áirras: John Kappfjell, BB/AP
  4. áirras: Jovna Zakarias Dunfjell, ÅSG

2009-2013

Åarjel-Saepmie válgabiirre jienasteaddjit besse dien áigodahkii válljet golbma sámediggeáirasa.

2009-válggaide serve dát bellodagat/listtut ja ná leai válgaboahtu:

Åarjel Saepmie 2009

Bellodat/Parti

Jienat Stemmer

%

Galle áirasa Ant repr

BB/AP

168

30,6

1

GB/SP

36

6,6

NSR

177

32,2

1

SVL

22

4,0

ÅSG

146

26,6

1

Oasálastin/Deltakelse

549

62,1

Jienastuslogus/Valgmantallet 30.06.2009

884

Dát olbmot válljejuvvojedje sámediggeáirrasin 2009-2013:

  1. áirras: Jarle Jonassen, NSR
  2. áirras: Sten Erling Jönsson, BB/AP
  3. áirras/: Ellinor Marita Jåma, ÅSG (várrelahttu: Ida Marie Bransfjell)

Go Ellinor Marita Jåma šattai ráđđelahttun maŋŋil válggaid, de várrelahttu Ida Marie Bransfjell álggii su sadjái sámediggeáirrasin.

«––––––––––––––––––––––––––––––»

Sørsamisk valgkrets

Det er ialt 75 kommuner i denne valgkretsen. Det er kommunene i Nordland fylke fra og med Rana og Rødøy og sørover, kommunene i Nord-Trøndelag og Sør-Trøndelag fylker, Surnadal og Rindal kommuner i Møre og Romsdal fylke og Engerdal, Rendalen, Os, Tolga, Tynset og Folldal kommuner i Hedmark fylke.

Hvor mange representanter som velges fra hver valgkrets er avhengig av antall innmeldte i Sametingets valgmanntall pr. 30. juni i det år det sist ble avholdt kommune- og fylkestingsvalg (2015). Sørsamisk valgkrets hadde på det tidspunktet 1030 manntallsførte og får dermed velge fire representanter. Dette er samme antall som ved valget i 2013.

Valglister

I Sørsamisk valgkrets stiller seks partier/lister til valg:

Unge og eldre

Det er Åarjel-Saemiej-Gïelh som i denne valgkretsen har lavest gjennomsnittsalder blant sin kandidater. Gjennomsnittalderen for Åarjel-Saemiej-Gïelh-kandidatene er 29,1 år. De yngste kandidatene i Sørsamisk valgkrets er Ellen Sara S. Larsen (AP) og Lene Cecilia Sparrok (ÅSG) som begge er født i 1997.

Fremskrittspartiet har høyest gjennomsnittsalder blant sine kandidater. Her er gjennomsnittsalderen 45,9 år. Den eldste listekandidaten i Sørsamisk valgkrets er Maj-Lis Kant (H) som er født i 1946.

Tidligere valgresultater

Ved valget i 2013 stilte fire partier/lister til valg i denne valgkretsen og valgresultatet ble slik:

Åarjel Saepmie 2013

Bellodat/Parti

Jienat Stemmer

%

Galle áirasa Ant repr

BB/AP

159

26,2

1

GB/SP

53

8,7

NSR

176

29,0

1

ÅSG

205

33,8

2

Eará/Andre

13

2,1

Oasálastin/Deltakelse

606

62,3

Jienastuslogus/Valgmantallet 30.06.2013

973

Fra Sørsamisk valgkrets ble følgende valgt inn som sametingsrepresentanter 2013-2017:

  1. representant: Ellinor Marita Jåma, ÅSG
  2. representant: Björn Thomas Åhrén, NSR
  3. representant: John Kappfjell, BB/AP
  4. representant: Jovna Zakarias Dunfjell, ÅSG

2009-2013

Velgerne i Sørsamisk valgkrets kunne for denne perioden velge inn tre sametingsrepresentanter.

Ved valget i 2009 stilte følgende partier/lister til valg og valgresultatet ble slik:

Åarjel Saepmie 2009

Bellodat/Parti

Jienat Stemmer

%

Galle áirasa Ant repr

BB/AP

168

30,6

1

GB/SP

36

6,6

NSR

177

32,2

1

SVL

22

4,0

ÅSG

146

26,6

1

Oasálastin/Deltakelse

549

62,1

Jienastuslogus/Valgmantallet 30.06.2009

884

Ved valget i 2009 stilte følgende partier/lister til valg og valgresultatet ble slik:

  1. representant: Jarle Jonassen, NSR
  2. representant: Sten Erling Jönsson, BB/AP
  3. representant: Ellinor Marita Jåma, ÅSG (várrelahttu: Ida Marie Bransfjell)

Da Ellinor Marita Jåma ble rådsmedlem etter valget, ble vararepresentant Ida Marie Bransfjell fast møtende sametingsrepresentant.

Korte nyheter

  • Ođđa sámediggeválggaid ferte lágidit maŋimustá geassit

    Sámedikki ságadoalli Pirita Näkkäläjärvi ii sáhte vel dadjat, maid ođđa válggaid lágideapmi johtilis áigetávvaliin mearkkaša, dieđiha Yle Sápmi.

    Alimus hálddahusriekti (AHR) dagai historjjálaš mearrádusa, go mearridii vuosttaš geardde, ahte Suoma sámediggeválggaid galgá lágidit ođđasit.

    Ođđa válggaid galggašii sámediggelága mielde lágidit guovtte olles mánu geažes das, go válggaid gomiheames lea mearriduvvon.

    AHR presideanta Kari Kuusiniemi dulkojumi mielde ođđa válggaid galgá lágidit geassemánu loahpa rádjai.

    Pirita Näkkäläjärvi
    Foto: Ođđasat / Yle Sápmi
  • Eai beasa gieldda gohčodit Pajalan kunta

    Ruoŧa ráđđehus hilgu Pajala gieldda ohcamuša geavahit meänkieli nama «Pajalan kunta» gieldda bálddalas namman, čállá Fria Tider áviisa.

    Ráđđehus mieđiha, ahte lea vuogas čalmmustahttit veahádagaid ja nannet veahádatgielaid.

    Almmatge deattuha ráđđehus, ahte ii ovttage gielddas Ruoŧas leat eambbogo okta almmolaš namma. Sii livčče spiehkastan dás jus livčče dohkkehan ohcamuša.

    Fertešii lágaid rievdadit jus galggašii sáhttit gielddaide dohkkehit eambbogo ovtta nama.

    Meänkieli
    Foto: Svenske Tornedalingers Riksforbund – Tornionlaaksolaiset
  • Gielddaluohti bohciidahttá digáštallama

    Gáivuona gielddastivra evttoha dohkkehit sierra luođi gielddaluohtin. Dát ii oro buohkaid mielas nu buorre jurdda, go sin oaivila mielde ii leat Gáivuonas iežas juoiganárbevierru.

    – Mun in leat luođi vuostá. Luohti lea juoga mii gulai ja ain gullá boazodoalliide ja sámiide geain dát lea oassi iežaset kultuvrras, čilge gáivuotnalaš Levin Mikkelsen.

    Guovddášbellodaga gielddastivrraáirras Svein Oddvar Leiros dat evttohii, ahte Gáivuonas galggašii leat gielddaluohti. Son ii leat ovttaoaivilis Levin Mikkelsen čilgehusain.

    Guovddášbellodaga gielddastivrraáirras Svein Oddvar Leiros dat evttohii, ahte Gáivuonas galggašii leat gielddaluohti. Son ii leat ovttaoaivilis Levin Mikkelsen čilgehusain.

    – Min gielddas lei dáruiduhttin dievaslaš. Dákkár oaivilat gullet dan áigái. Su suokkardallan čájeha, ahte Gáivuonas juigojuvvui. Nu ahte ii leat duohta ahte Gáivuonas ii leat juigojuvvon, lohká Leiros.

    Herman Rundberg ja su joavku Manne dat leat ráhkadan dán luođi.

    – Luođi mihttomearri ii lean suhttadit olbmuid, muhto digáštallan lea bures boahtin, árvala Rundberg.

    Gáivuona gielddastivra ávžžuha sidjiide ovddidit máhcahemiid gielddaluođi birra. Áigemearri lea dán mánu maŋimuš beaivve.