Orda kjem frå Alcides Ghiggia. Mannen som sette inn sigersmålet då Uruguay snappa VM-tittelen frå heimelaget Brasil framfor 200.000 tilskodarar på Maracana stadion i Rio i 1950 – sist det var fotball-VM i Brasil.

For historia framhevar nesten alltid vinnaren, og Ghiggias namn burde stått med gullskrift i fotballhistoria.

Men i dette tilfellet var det taparen som kom fremst i historiebøkene.

Aldri har eit mål hatt slik verknad på ein heil nasjon. Skal ordet katastrofe nokon gong brukast om eit fotballresultat, var det dette. Det brasilianske folket var knust så grundig at det lenge var uvisst om dei ville klare å reise seg igjen. Sorga i den digre nasjonen gjekk langt utover det fotballmessige.

Såra frå den kvelden i Rio har framleis ikkje grodd, sjølv om Brasil har vunne VM fem gonger seinare.

Den siste gjenlevande

Alcides Ghiggia er 87 år no, og den siste gjenlevande av gull-laget frå Maracana den gongen for 64 år sidan.

Brasil var storfavorittar, ingen løyvde vesle Uruguay nokon sjanse. Brasil hadde heimebane, og dei hadde utklassa alt og alle så langt i VM. I den fire lag store finalegruppa – det var grupespel i staden for semifinaler og finale det året – hadde dei slått Sverige 7-1 og Spania 6-1. Uruguay hadde slite seg til 3-2 og 2-2 mot dei same laga.

Dagen før Uruguay og Brasil skulle møtest i det som var ein de facto VM-finale, trykte ei Rio-avis bilete av Brasil med teksten "Dette er verdsmeistrane". Og midtbanespelaren Zizinho signerte opp mot 2000 autografar saman med orda "Brasil, verdsmeister".

For fotballgalne Brasil måtte berre spele uavgjort for å bli verdsmeister for første gong. Og det på heimebane.

Og det såg ut til å gå den vegen. Berre få minutt etter pause scora Friaca, og Brasil var i leiinga. No måtte Uruguay score to for å vinne.

Lurte backen to gonger

Berre 1,69 meter høge Ghiggia var ein spinkel talentfull høgreving med høgt tempo. Midt i omgangen lurte han Brasils venstreback trill rundt, og frå kanten av 16-meteren la han ein presis cross til Juan Alberto Schiaffino, som utlikna.

11 minutt seinare kom målet som skulle sende den kjempesvære nasjonen Brasil ut i ein depresjon som skulle vare lenge.

Igjen lurte han sin venstreback. Brasils keeper venta ein crossball som sist og trekte litt inn. Det oppfatta Ghiggia raskt og skaut i mål ved nærmaste stolpe.

– Eg hadde berre eit lite sekund og skaut hardt og lågt mellom keeper og stolpen, seier Ghiggia i eit intervju med BBC .

Det er ei historie Ghiggia sjølv har fortalt tusenvis av gonger sidan.

Premieutdelinga vart borte i kaoset

Han vart snytt for sigersseremonien etterpå. Det var sorg, ikkje glede, som prega heile stadion. Heile den planlagde sigersseremonien braut saman, ingen orka. FIFA-president Jules Rimet hadde reist seg frå plassen sin for å hente trofeet han skulle dele ut med pop og prakt etter kampslutt. Då han kom tilbake, hadde Uruguay scora, og alt var kaos.

– Midt i folkemengda fann eg Uruguays kaptein og fekk levert han pokalen, sa Rimet.

Landesorg er berre forbokstaven på Brasils kjensler etterpå. Tapet var ein nasjonal katastrofe. Og sjølv om Brasil har vunne VM fem gonger seinare, er "Maracanaco" (Maracana-slaget) framleis ein traume den stolte fotballnasjonen enno ikkje har kome heilt over.

– Eg har aldri sett nokon så nedtrykte og sorgtyngde som brasilianarane etter dette tapet. Det fekk meg til å skjelve, og fleire av lagkameratane vart så gripne av steminga at dei gret med brasilianarane, fortel Ghiggia.

Innskrenka sigersfeiring

Derfor vart feiringa seinare på dagen også svært innskrenka.

– Vi fann ikkje att kasseraren vår i kaoset. Dei fleste av oss gjekk ut og kjøpte eit par smørbrød og nokre øl for eiga rekning. Så gjekk vi til hotellet vårt og festa litt på rommet, sa Ghiggia om det som skulle vore hans og lagkameratane sin store kveld.

Mange av spelarane på Brasils lag la opp etter kampen, andre makta aldri å bli tekne ut på landslaget igjen.

Keeper vart syndebukk og folkefiende

Verst gjekk det ut over Moacyr Barbosa, keeperen. Han fekk skulda for tapet og vart lagt for hat av heile nasjonen – eit hat han måtte leve med resten av livet. Han spela rettnok i fleire sesongar etterpå for Rio-klubben Vasco, men opplevde heile tida at også lagkameratane heldt seg unna han.

I 1994 ville han besøke Brasils leir under VM i USA, men fekk ikkje sleppe inn. – I Brasil er maksimumsstraffa for kriminelle handlingar 30 år. Eg har vore straffa i 44 år for eit brotsverk eg ikkje eingoing har gjort meg skuldig i, sa han etterpå. Barbosa døydde som ein svært skuffa mann i 2000.

Ghiggia meiner Barbosa vart behandla svært urettferdig i heimlandet. – Kvifor måtte Barbosa ta skulda? Kvifor ikkje backen deira, som mislykkast i å stoppe meg ved begge scoringane? spør Ghiggia. Han snakka fleire gonger med Barbosa om dette i åra etter 1950-VM.

– Brasils spøkelse

Ingen kamp i Brasils ærerike historie har blitt analysert oftare enn 1950-finalen. 16. juli kvart einaste år – det var det aom var datoen for den famøse kampen i 1950 – ser brasilianske media tilbake, mimrar og finn nye innfallsvinklar. Tapet i VM-finalen på heimebane vil aldri sleppe taket.

– Av og til kjenner eg det som om eg er Brasils spøkelse. Eg er der heile tida, i brasilianarane sine minne, seier Ghiggia.

Sjølv har han likevel unngått hat-stempelet i Brasil. No hard feelings, tvert i mot:

I 2009 vart han heidra av Brasil ved å bli plassert på "Walk of fame" på Maracana, ved sida av namn som Pele, Franz Beckenbauer og Eusebio

– Dei har teke vel imot meg når eg har besøkt landet, og framleis kjem dei for å snakke om kampen, seier 87-åringen som var ein velkomen gjest under VM-trekninga i Bahia før jul.

Landslagsspel også for Italia

Ghiggia scora i alle Uruguays kampar i VM i 1950, men målet på Maracana vart hans siste på landslaget, trass i at han spela der i to år til. Faktum er at dei fire måla han scorar i VM det året, var hans einaste på det landslaget.

I 1952 reiste han til Italia og spela åtte år og 200 ligakampar for Roma. Familien hans kom frå Italia, derfor fekk han etter kvart også italensk pass.

Ghiggia spela VM-kvalifisering for Italia til VM i 1958 og scora eit mål på fem kampar. Men det skulle bli det einaste VM Italia aldri har kvalifisert seg til.

Han reiste etter kvart heim til Uruguay, og spela profesjonelt til han var nesten 42 år.

Måtte selje VM-medaljen

Ghiggia vart aldri rik på fotballen sin. Ingen fekk store pengar for VM-gullet. Men alle VM-spelarane fekk garantert jobb i staten heime i Uruguay etter karriereslutt. For Ghiggias vedkomande var det som kontrollør ved kasinoet i Montevideo.

Då han slutta i 1992, måtte han leve av ein pensjon på vel 4000 kroner i månaden. Han måtte auksjonere bort VM-medaljen sin, men millionæren som fekk tilslaget, gav medaljen tilbake.

I dag bur 87-åringen i småbyen Las Piedras, ein times køyring nord for Montevideo, saman med kona Beatriz som har har vore gift med i over 40 år. På veggen heng eit teikna portrett av Ghiggia som 24-åring, og med signaturen til alle lagkameratane frå den gongen.

– Eg kjenner enno den enorme gleda frå den dagen, seier han. – Det var det vi sat att med, og det er det eg hugsar. Gleda over å ha slått heie verda.

PS: Brasil kvitta seg med dei kvite draktene etter VM-fiaskoen, og gjekk over til dei meir veljende gule og blå. Og dei har teke fem VM-gull i løpet av dei 64 åra som har gått.