I Lønns erotiske trekantar finst aldri snørr, tårer og tåpelege dramascener. Det mannlege begjæret er intenst, men aldri vulgært skildra. Kvinnene ber på ein mystisk, indre styrke og styrer meir enn dei tek æra for. Alle veit ufatteleg mykje meir enn dei vil ut med. Under den rolege overflata ligg eit kaos vi berre anar. Slik er oppsettet i ein typisk Lønn-roman. Som i sjakk, er variasjonane likevel uendelege.
Historia i «Berners datter» er lagt til ei øy på norskekysten med 32 hus. Folk har nebbtang, ståltråd og gråpapir, men ikkje elektrisitet eller båtmotorar, eg vil tru vi er på 1800-talet ein stad. Ross, ein kar som tener til brødet med å sanke skjel, finn ein dag noko som kan vere ein skatt på sjøbotnen. Han går til venen sin Berner, ein tidlegare sjømann som veit det meste. Berner bestemmer København-tur om tre dagar, for då har den beste skipperen på øya, Allert, kome seg etter siste fylleslaget.
Alt vi ikkje får vite
Mens dagane går, får vi vite om kvinner og sakn og livet på øya. Lønn let dei indre monologane gli over i kvarandre slik at det ikkje er lett å vite kven vi er innom. Det er som i ei kantate av Bach der instrumenta saumlaust overtek meloditema frå kvarandre. Dei er tre og dei er éin og dei vil – ja kva vil dei, eigentleg? Det blir ikkje heilt klart for lesaren og det er ikkje heilt klart for mennene heller.
Brått og umotivert endrar målet for reisa seg, noko som forvirrar både styrmannen og lesaren. Det viser seg at han som skal taksere skatten også sit på annan kunnskap. Om lag her tangerer Lønn grensa mi for kor lite eg synst det er ok å få av informasjon om kva eg er med på. Det hadde ikkje gjort noko om boka hadde vore meir enn 116 sider, og at denne omsnunaden hadde blitt betre motivert.
Tre fascinerande fyrar
Dette er likevel ingen tungtvegande kritikk. Det er ikkje handlinga som ber denne romanen. Rett nok er ho nødvendig for å få mennene i gang, men det som fascinerer, er korleis dei bevegar seg taust, men med opne sansar, rundt dei store ting i livet; kvinner, mat, sosial omgang, døden, og altså skattar frå havbotnen. Ingen greier som Lønn å skape ei uro og ei kjensle av at ting står på spel. Og lesaren listar seg rundt Ross og dei andre med stor respekt og eit ønske om at historia skulle vore lenger.
Passar for deg som
- har sans for stil
- taklar at dramaet ligg under og ikkje i teksten
Fleire meldingar frå NRK
Vigdis Hjorth bryr seg lite om å skille mellom forfatter og verk når hun leser sine yndlingsforfattere. Resultatet er saftige essays fulle av levd liv.
Marit Eikemos nye roman «Gratis og uforplktande verdivurdering» er en litterær prestasjon i et landskap der alt er grønnere på den andre siden.
Når sjølvmordskandidaten møter krigssona tek ting til å skje, både med den ulukkelege og med dei krigsramma. At islandske Auður Ava Ólafsdóttir er nominert til Nordisk råds litteraturpris for romanen «Arr», er ikkje vanskeleg å forstå.
