Utvær og Hjønnevåg i Solund vart frå 1941 nokre av dei mest sentrale samlingspunkta for rømlingar som ville over til Shetland. Lengre nord var det Værlandet og Bulandet,
Bremanger og Vågsøy. Det var frykta for tysk arbeidsteneste som sette fart i Shetlandsfarten frå 1941. Mange ottast at arbeidstenesta berre var eit forspel før dei vart sende til Austfronten.
Den første båten
Den første båten vestover frå Solund var gavlen "Ingeborg" den 27. august 1941 med 7 personar ombord. Ein svært sentral person i organiseringa av Shetlandsfarten var lensmannen i Solund,
Johannes Mathiesen. Også sokneprest
Hjalmar Storeide gjorde ein stor innsats. Begge vart avsette av tyskarnane i 1943, men heldt fram med motstandsarbeidet.
Fleire skøyter frå Solund vart "stolne" av ungdomane som rømde vestover, og i mange tilfelle hadde eigarane gjeve eit forsiktig signal om at " det var berre å stele". Ei av dei kapra skøytene var "Steinborg" som drog til Shetland i 1941 med 13 ungdomar ombord.
Båtane var små, og mange gonger stod det om livet i stormen. Verst ute var 40 fot-skøyta "Thelma" som vart broten ned av ein kjempesjø. Motoren slokna, men skuta flaut og dreiv ei natt mot eit rev på Orknøyane. Dei 11 ombord berga seg i land i lettbåten.
Eineståande lojalitet
Så ope og gjennomsiktig som det var i bygdene i Solund, visste dei fleste "eitt eller anna" om den illegale Shetlands-trafikken og om MTB-ane som låg på lur ved skipsleia.
Men sulingane viste ei eineståande evne til å halde tett, og kjende krigs-historikarar framhevar sulingane som eit framståande døme på kor lojale kystfolket var under 2. verdskrig.
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
